Vergeef mijn gekunstelde titel, maar ik voel me ziek. Of ik ben ziek. Of: ik voel me ziek, dus ik ben ziek. Ik wilde toch even aandacht hiervoor vragen.
In de afgelopen weken heb ik de biografie van Hella S. Haasse gelezen ‘Leven in de verbeelding’ door Aleid Truijens. Ik was nieuwsgierig naar deze biografie, omdat ik vooral het Indische werk van Haasse met veel plezier en belangstelling heb gelezen. Ik hoopte in haar biografie meer te weten te komen over haar leven en jeugd in het toenmalige Indie, en haar positie tegenover haar (koloniale) verleden.
Het thema over Haasse als jong (welgesteld) meisje op Java, en het ontbreken van enige kritische zelfreflectie over haar bevoorrechte positie, vond ik het meest interessant om te lezen. Truijens beschrijft goed hoe met het verstrijken van de tijd, en door voortschrijdend inzicht, Haasse steeds scherper naar haar eigen verleden kijkt. Als je ergens middenin zit, kun je vaak het geheel niet overzien, want je bent onderdeel van het geheel. Maar het is nooit te laat om je eigen meningen/overtuigingen/ideeen te scherpen of te veranderen.
Iets anders wat ik sterk uit deze biografie heb gehaald, is dat je nooit alles kunt hebben. Ga je voor het ene, dan heeft het consequenties voor het andere. In het geval van Haasse: ze heeft haar leven gewijd aan de literatuur, dat is haar ook gelukt, ze is een gelauwerd auteur, maar dat lijkt ten koste gegaan te zijn van de relatie met haar dochters. Voor hen was ze er niet echt (geven haar dochters aan), en ze zat vooral in haar eigen wereld. Dit geldt overigens net zo goed voor een man. (Hm, nu ik dit zo schrijf vind ik het toch een beetje problematisch wat ik schrijf, dus spreek me er gerust op aan, en ik ga nog eens goed kauwen op dit onderwerp).
Als ik een (auto) biografie lees, dan ben ik vooral benieuwd naar de persoon achter de … (vul maar in waar hij/zij zich een positie in de publiciteit heeft verworven). Dat vond ik in deze biografie erg tegenvallen. Het is een lineaire opsomming van periodes geworden, en in elke periode wordt beschreven wat Haasse allemaal doet. Veel meer benieuwd was ik naar wie Haasse is. Voorbeeld: op een gegeven moment woont Haasse weer in Nederland, en Truijens beschrijft dat Haasse een rijk sociaal leven heeft, en Truijens geeft een opsomming van alle afspraken, lezingen en etentjes die ze heeft. Als lezer verwacht je dat de auteur daar een punt of een bedoeling mee heeft. Maar nee. Het hoofdstuk is afgelopen. En zo gaat eigenlijk het tweede deel van de biografie maar door.
Al met al begon de biografie veelbelovend, maar nu is het vooral een worsteling door de opsommingen van lezingen, reisjes, prijzen en afspraken heen.