Ik ben serieus benieuwd hoe de informatieverwerking bij onze kinderen en aanverwante generaties zich ontwikkelt (of gaat ontwikkelen).
Waarschijnlijk generaliseer ik, en mijn overdenkingen zijn ook alleen maar op mijn eigen ervaringen berust, maar men leest niet meer. Nee, dat is niet waar. Men leest wel, maar het is een antwoord lezen gebaseerd op een gestelde vraag (aan Google of AI). Dus, men denkt niet meer (zelf).
In de afgelopen jaren merkte ik dat al op het mbo/hbo waarop ik lesgaf: een soort schrik, terugdeinzen voor langere teksten. Informatie opzoeken over iets wordt aan Google gevraagd, en dat wat bovenaan komt te staan is de waarheid. Nu is dat wat AI antwoordt, de waarheid.
Mijn oudste (9) moet een spreekbeurt. Zoiets vindt hij spannend, dus hij vraagt m’n hulp. Helemaal prima. Maar een (in mijn ogen simpele) opdracht als ‘Lees deze tekst over defensie door op je iPad, zodat je leert over het onderwerpt’ ontaardt in druk heen en weer scrollen, klikken op filmpjes, klikken op links. Alles, behalve gewoon lezen. Bovenaan de pagina beginnen, en doorlezen tot het einde.
Goed, ik maakte de taak overzichtelijker. Uit de tekst over defensie schreef ik uit elke alinea een vraag op die hij kon beantwoorden. Even later was hij klaar, en ik las de antwoorden door. De vragen waren redelijk goed beantwoord, maar ik las ook dingen terug die ik zelf niet in de tekst gelezen had. Even later kwam de aap uit de mouw: hij had elke vraag in Google ingetypt, en vanuit daar het antwoord opgeschreven. (Veel meer werk dan gewoon even lezen en antwoord opschrijven, als je het mij vraagt.)
Ben ik dan hopeloos ouderwets? Dat ik denk dat je het beste gewoon kunt lezen, en vanuit daar je antwoorden verzamelt op vragen die je hebt? Zelf nadenken, en niet een stukje software voor je laten nadenken? Weten wat je bron is, wie het schrijft, vanuit welke invalshoek het is geschreven, is toch ook belangrijk?
Wie gaat dat onze kinderen leren?